Woningen bouwen doen we nog steeds met beton, maar als er zonnepanelen ingekocht moeten worden is er vaak de vraag om daarbij dan goed te letten op de circulariteit/footprint etcetera. In dit blog enkele zaken om aandacht aan te besteden.
Kort en goed:
- panelen zijn sowieso heel goed voor het milieu
- duurzamere panelen zijn heel duur.
- let ook op de milieubelasting in Nederland, met name rond het vervoer
Wekken panelen meer op dan het maken kost?
Ja. Dat is al lang en breed uitgezocht. Zie o.a. hier. De factor was in 2017 al 1:11 en dit wordt steeds gunstiger. Het zou mooi zijn als de Aziatische bedrijven meer duurzame stroom zouden gaan gebruiken, en de grote containerschepen zuiniger worden. Maar dat geldt niet alleen voor de footprint van zonnepanelen, ook voor iphones, spijkerbroeken etcetera etcetera.
Is de toekomstige afvalstroom gedekt?
Er is een waarborgfonds voor de recycling van zonnepanelen. Producenten en installateurs betalen 40 euro per ton, 80 eurocent per zonnepaneel. Hiermee zouden de kosten van de toekomstige afvalstroom gedekt moeten zijn.
De huidige verwerkingsmethoden zijn zeer basaal. Aluminium, junction boxes en bekabeling worden verwijderd, de rest gaat naar de shredder. In de toekomst moeten silicium, glas en waardevolle materialen in het kader van circulariteit ook worden teruggewonnen. Vele partijen werken aan nieuwe technologieën en methodieken om dit mogelijk te maken, tevens in Nederland. Ik denk dan: als het aanbod van kapotte panelen in de toekomst een vlucht neemt, en de grondstoffen worden schaarser, dan komt het met die recycling wel goed (?). Dit lijkt me een niet-specifiek-zonnepanelen-probleem.
Is er zoiets als een circulair paneel? En wat kost dat?
Nee. Voor zover ik weet. Maar er zijn wel panelen die dichterbij gemaakt zijn (bijvoorbeeld in Duitsland), in fabrieken die deels draaien op zonne-energie. Echter die panelen zijn een stuk duurder dan de Aziatische. In een aanbesteding in 2022 kwam ik erop dat de panelen meer dan 2x zo duur waren, en dit leidde tot een prijsverschil van 12% voor de totale installatie.
Tweedehands kan op woningen niet uit
Er is een tweedehands markt voor zonnepanelen. Alhoewel de panelen bijna gratis zijn, zijn de omvormers, constructie, bekabeling en de arbeid dat natuurlijk niet. Stel dat bij een installatie met “oude panelen” de panelen geheel gratis zijn, dan levert dit voor een gemiddelde corporatiewoning maar een korting van 30%. Echter, het vermogen van de panelen zal ook zeker 30% minder zijn. En het is niet reëel die oude panelen voor 20 jaar in de boeken te zetten.
Ik zie de markt voor tweedehands panelen dan ook eerder op bijvoorbeeld een weiland waar men 10 jaar niks mee doet; daar zullen de panelen een groter aandeel in de totale investering hebben dan bij woningen en is een kortere exploitatietermijn of uitval van panelen ook een minder groot probleem.
Wat kan je dan wél vragen aan je installateurs?
Hoe ze hun eigen bedrijfsvoering hebben ingericht. Denk hierbij met name aan het vervoer:
- Van hoe ver komen de installateurs?
- waar worden materialen opgeslagen?
- Rijden ze elektrisch?
- Gaan ze carpoolen?
- Rijden ze elke dag op en neer?
