Omvormers of micro-omvormers? Hoe leg ik de kabel? Hoe monitoren van de opbrengsten? In dit blog bespreek van enkele veelvoorkomende varianten de voor- en nadelen.
Variant 1 “klassiek”: reguliere omvormer, reguliere kabel
In de “klassieke” variant wordt een omvormer geplaatst op zolder, en wordt een stroomkabel getrokken naar de meterkast. Soms is er een bestaande ledige leiding, of kan een kabel voor telefonie worden verwijderd. Maar meestal moet een nieuwe kabel worden getrokken. Die kabel gaat
vaak via de trap, wat niet altijd even fraai oogt. Als er toch al een kabel getrokken wordt, is het relatief eenvoudig een internet-kabel mee te trekken om de omvormer uit te lezen. Dit geeft een stabiele verbinding om de omvormer te monitoren. Echter, niet bij iedereen zit de router in de meterkast. Alternatief is monitoring via wifi, zie variant 2
Variant 2 “zonder kabel”: de zonnestroomverdeler
Sinds 2013 zijn er zonnestroomverdelers op de markt. Met deze kleine kastjes maakt de installateur van een bestaande groep (bijvoorbeeld voor de wasmachine) 2 groepen: één voor afname (bijvoorbeeld de wasmachine), één voor opwekking. Het grote voordeel is dat er geen kabel meer door de woning hoeft te worden getrokken. Nadelen zitten vooral in de veiligheidssfeer. Als eerste de veiligheid van het kastje. Ik zie regelmatig kastjes die in de woning in elkaar worden gezet op basis van losse onderdelen, zonder hoofdschakelaar – dat is niet veilig. Wel veilig zijn kastjes die door derden worden gemaakt, abb zv16 of vergelijkbaar. Als tweede dient de installateur voordat hij een verdeler toepast te controleren of de kabel dit wel aan kan. In de praktijk wordt dit vaak “vergeten”. Om deze reden ben ik er geen voorstander van.
Met het toepassen van een zonnestroomverdeler is het vaak niet gewenst door huurder en installateur, om nog een bedrade kabel voor monitoring aan te brengen. Dit wordt dan vaak met wifi gedaan. Het grote nadeel van wifi is dat in de praktijk blijkt dat de verbinding vaak wegvalt en het beheer arbeidsintensief is; de huurder krijgt een nieuw wachtwoord, nieuwe router of nieuwe provider en vergeet de omvormer weer aan te sluiten of dit lukt niet. Daar ben ik dus ook geen voorstander van.
De besparing van deze variant ten opzichte van variant 1 is misschien 150 euro. Veel geld voor de installateur die misschien 600 euro per woning krijgt. Maar voor de opdrachtgever niet wenselijk.
Variant 3 “Geen gedoe in de woning”: micro-omvormers
Bij toepassing van micro-omvormers krijgt elk paneel zijn eigen mini-omvormer die de gelijkstroom omzet naar wisselstroom. Er hoeft dus geen omvormer meer op zolder te hangen. Daarnaast zijn er diverse claims over meeropbrengsten ten opzichte van reguliere omvormers in het algemeen en zeker bij schaduw en verschillende oriëntatie. De bekendste leverancier is Enphase.
Bij toepassing van micro-omvormers hoeft de kabel dus niet via zolder te lopen (overigens hoeft dit ook niet als de klassieke omvormer in de meterkast geplaatst wordt, maar vaak past dat niet). Een keuze is dan soms om de kabel over de gevel te laten lopen, achter de regenpijp langs. Door veel opdrachtgevers wordt dit in bestekken uitgesloten, maar de praktijk is dat als er niet goed gecontroleerd wordt dit toch vaak gebeurt.
Plaatsing van micro-omvormers kan gecombineerd worden met uitlezen via wifi of bedraad internet.
Variant X. Monitoring zonder internet van de huurder nodig te hebben
Ongeacht hoe de installatie gemaakt wordt, is er vaak de wens om niet gebruik te hoeven maken van het internet van de klant. Redenen genoeg; het is storingsgevoelig, soms willen het huurders niet omdat ze privacy-issues vermoeden en in januari 2017 kwam er wat negatieve pers rond datalekken als gevolg van onzorgvuldige installatie.
Een mogelijkheid is om elke woning te voorzien van een brutoproductiemeter met een eigen simcard. De monitoringspartner biedt een totaaloplossing van de hardware in de woning, connectie, monitoringsportal op internet, foutmeldingen per email. Enkele partijen in de corporatiesector bieden dit al aan.
Naast een éénmalige installatiekost van ordegrootte 100-150 euro, zijn er kosten voor het online houden van de portal (bij gebruik van de portal van de omvormer-leverancier is dit gratis) en zijn er jaarlijkse kosten voor het uitlezen van de simcard van ordegrootte 20-30 euro per jaar. Over een periode van 20 jaar komt dit netto contant op 600 euro. Bij het uitlezen van de omvormer zijn deze jaarlijkse kosten er niet en zijn er alleen éénmalige kosten voor de kabel van maximaal 200 euro. De meerprijs is daarmee ongeveer 400 euro. Bij een installatie van 30 of meer panelen (bijvoorbeeld op een flatgebouw, waar sowieso geen internet aanwezig was) zijn de kosten relatief gezien erg laag. Bij een woning met 4 tot 16 panelen hakken de kosten er zwaarder in; 400 euro voor monitoring is veel geld voor monitoring, bij een installatie die qua investering maar 2.200-3.600 euro kost. Dan kiezen corporaties toch vaak voor de “gratis” monitoring via het internet van de huurder, of vragen de huurder af en toe zelf op de omvormer te kijken.
