Woningcorporaties werken met heel veel partijen langdurig samen, en willen dat – dus – ook met leveranciers van zonne-energie. Een veelgehoorde vraag is dan ook: welke indexering kunnen we toepassen om voor volgende jaren ook de prijzen vast te leggen?
Helaas is de praktijk weerbarstig:
- Er zit voortdurend ontwikkeling in de markt. Panelen met meer vermogen en een andere maat verdringen de bestaande panelen, andere typen (micro-)omvormers, nieuwe methoden voor installatie en monitoring.
- Bij zonne-energieprojecten koopt de leverancier vaak 90-95% van de opdrachtsom in. De panelen, de omvormers, de constructies, maar óók de arbeid. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld schilderwerk dat wordt aanbesteed bij lokale bedrijven (55 % arbeid). Veranderingen in prijzen zijn dus een heel groot risico (of kans).
- De prijzen zijn erg volatiel. Prijzen worden beïnvloed door de beschikbaarheid van grondstoffen (verdubbeling van prijzen van aluminium en staal leidde tot 30% duurdere constructiesystemen, op dit moment is er een issue rond chips voor omvormers). Beschikbaarheid van transport is een aandachtspunt (denk aan corona-lockdowns in havens). Zowel de vraag als het aanbod groeit sterk en is niet altijd in balans. Een vakblad als solarmagazine rapporteert hier veel over. Een installateur kan zich beschermen tegen prijsfluctuaties door panelen op voorraad te nemen, echter dit gaat hij natuurlijk niet meerdere jaren vooruit doen. Het is niet ongebruikelijk dat groothandels 2x per kwartaal hun prijzen herzien.
- Tot slot verandert de aangeboden woningvoorraad vaak van jaar tot jaar bij corporaties. Het ene jaar meer woningen dan het andere, het type bezit kan verschillen (eengezinswoningen/maisonettes/lage flats/hoge flats), de relatie met eventuele natuurlijke momenten, … dit zijn allemaal zaken die impact hebben op ontwerp, planning, installatietijd en daarmee op de prijs.
Een vaste indexering gaat het dus niet worden. Een corporatie kan wel stellen “de prijzen voor deze systemen stijgen met 3%, tenzij installateur kan aantonen dat dit niet reëel is”; echter als de prijzen dan 5% dalen én er komen panelen met veel meer vermogen op de markt, snijdt die corporatie zich behoorlijk in de vingers.
Wat is dan wel verstandig?
- Spreek een heldere prijsvaste periode af. Ik kies vaak voor een jaar. Dat is lang, maar voor de meeste installateurs nog wel acceptabel. Gegeven dat je in een project wat opstarttijd nodig hebt én dat je geen grote pieken wilt omdat dit de kwaliteit niet bevordert, is dit reëel.
- Vraag om open begrotingen, waarbij panelen, omvormers, constructies, klein materiaal, werving en projectmanagement, schouw, installatie, winst en risico zijn uitgesplitst. Zo is het een jaar later makkelijk vergelijken.
- Rond prijsontwikkeling van materialen is een hoop informatie te vinden bij groothandels. Veel groothandels sturen periodiek hun prijzen, of kunnen inlogaccounts geven. Het is dan simpelweg zaak om te prijzen te noteren bij moment van inschrijving, en als een jaar later opnieuw aangeboden wordt, opnieuw. Voor panelen zijn er ook diverse websites waar prijzen worden bijgehouden.
- Voor omvormers, micro-omvormers, constructies, bekabeling, monitoringsunits kom ik ook uit bij groothandels en in sommige gevallen direct bij de toeleveranciers. De simpele vraag “ik hoor van een installateur dat jouw producten veel duurder zijn geworden, dat zou betekenen dat we een ander product moeten gaan voeren. Wat kan je me hier over vertellen?”.
- Voor arbeid is de loonindex van de cao van technische installatiebedrijven een goede benchmark
- Verder kopen er jaarlijks veel corporaties opnieuw in. Men kan dus én naar de prijzen van groothandels, én naar aanbestedingsresultaten van collega’s kijken.
- Bij twijfel is het altijd goed een tweede of derde offerte op te vragen.
Natuurlijk zal een installateur bij een aanbesteding heel scherp in kunnen schrijven, en dan een jaar later 1-op-1 proberen er wat meer uit te halen. Met het bovenstaande heb ik proberen te laten zien dat claims over kostenstijgingen goed te controleren zijn. Natuurlijk kan ik corporaties ondersteunen met dit huiswerk. Wellicht ontkomt men niet aan enige vorm van onderhandelen. Echter, alles beter dan op voorhand een glazen-bol-indexering opnemen, in een markt waarin de prijzen en voorwaarden de afgelopen jaren vaak juist veel beter zijn geworden…
