Opbrengst energie versus productie-energie nu verhouding 11:1.
Zonne-energie is momenteel het goedkoopste en het schoonste alternatief voor fossiele brandstoffen. Dat zeggen wetenschappers, zoals de Universiteit Utrecht, al jaren. Daarmee scoort zonne-energie zeer goed in relatie tot andere energie-opwekkers (zie onderstaande figuur).
Al gaat het nepnieuws nog zo snel…
Toch duiken met enige regelmaat berichten op die beweren dat zonnepanelen niet zuinig zijn. De productie en het vervoer van de panelen zouden meer energie kosten dan de panelen opbrengen, en er zouden heel veel grondstoffen gebruikt worden bij de productie.
Het meest recente “wetenschappelijk artikel” dat stelde dat zonne-energie meer kost dan het oplevert én daar flink veel aandacht voor kreeg, was een Zwitsers artikel van april 2016. Deze auteurs stellen dat het meer energie kost om zonnepanelen te produceren dan dat ze gedurende hun levensduur opleveren, en dat er zeer schadelijke stoffen worden gebruikt bij de productie van zonnepanelen. En toen ging het hard. De NRC concludeerde: “Er is een netto verbruik aan energie! Kortom: voor onze emissievrije elektriciteitsopwekking gooien ze in China een extra schep steenkool in het vuur!” .” De PVV was er dan ook snel bij om de minister te vragen waarom hij niet stopte met deze onzin.
…de waarheid hobbelt er achteraan.
Na de haast kwam gelukkig ook de rede:
- De minister verwees de PVV naar een reactie van 23 wetenschappers van diverse instituten. Het Zwitserse artikel gebruikte volgens hen “inconsistente, slecht onderbouwde en misleidende cijfers”. Zie de kamerbrief (vanaf pagina 2 onderaan) en voor de liefhebbers de wetenschappelijke onderbouwing
- Het NRC corrigeerde het bericht en geeft ook helder aan waar de verschillen zitten. Het Zwitserse onderzoek keek naar productiekosten van 10 jaar geleden – inmiddels kost het produceren van 1 zonnepaneel nog maar 25% van de 10 jaar geleden benodigde energie. Ook rond de opbrengst rekenen de Zwitsers met oude, ongunstige waarden. En er is discussie over wat de Zwitsers meerekenen rond benodigde energie-opslag, afvoer van panelen (recycling?) en dergelijke. Het probleem van deze jonge techniek is dat er nog geen recycling is, omdat er nog niet voldoende panelen stuk zijn.
Maar de waarheid krijgt minder aandacht
Echter, die rede haalt de barbeque, of de social media niet. Slecht nieuws blijft hangen, zeker als het gaat om zonnepanelen. Zonnepanelen zijn de “hype” voorbij. Na de hype komt een dip in de curve van maatschappelijke verwachtingen van die innovatie.
Het kan, en wordt, nog veel beter
Maar de techniek gaat gewoon door, en heeft weinig last van de maatschappelijke discussie. Natuurlijk kan de energiebalans nog veel beter:
- Nieuwe technieken maken dat panelen steeds dunner worden, dus minder materiaal en energie nodig. Er komt steeds meer zon uit eenzelfde vierkante meter paneel. Dit komt enerzijds door schaalvergroting van de industrie en anderzijds door innovaties in de technologie en productie.
- De panelen worden nu voornamelijk in Azië gemaakt. Daar stookt men nog vooral op kolen, en het vervoer met olie-gestookte containerschepen levert ook een bijdrage. Als panelen dichtbij Europa worden geproduceerd , en/of China gaat over op windenergie, heeft dat een enorm effect.
- En in zonnige oorden (3x zoveel zonne-uren) is de opbrengst van een zonnepaneel een factor 3. Zo worden zonnepanelen vaak dé oplossing voor Afrika genoemd (veel zon, geen duurzaam elektriciteitsnet op veel plaatsen).
De bestelling van nu, helpt de techniek van morgen
De onderstaande figuur illustreert de leercurve van zonnepanelen: naarmate het totaal aantal geproduceerde panelen (cumulatieve productie) met een factor x toeneemt, dalen de kosten per wattpiek vermogen met een vaste factor y. Die belofte geeft woningcorporaties drie waarheden:
- Met rechte rug kan tegen huurders worden gezegd dat de huidige panelen meer opleveren dan de energie-productie kost
- Met elke bestelling, levert de corporatie een bijdrage aan de ontwikkeling van zonne-energie, en daarmee aan een verregaande ontwikkeling van zonne-energie
- Het is verstandig de huidige generatie panelen niet al te lang in de boeken te zetten. Stel 20 jaar. Wie weet wat de toekomst brengt. Al gaat de huidige techniek wel 30 jaar mee, op enig moment is economische veroudering aan de orde.
