De stapsgewijze aanpassing van de salderingsregeling is in februari gesneuveld in de Eerste Kamer. Energiebedrijven reageren conform aankondiging bij nieuwe contracten met terugleverheffing voor huurders met zonnepanelen. Maar nu wil de nieuwe coalitie de saldering alsnog helemaal stoppen per 2027. Veelgestelde vragen:
- Houdt de huurder wel voordeel?
- Welke keuzes te maken?
- Wat te communiceren aan huurders?
- Gaat een accu verbetering brengen?
Door de kat of de hond gebeten, maar niet door allebei
Een belangrijk misverstand is dat er én een terugleververheffing komt én dat de saldering eraf gaat. Maar zo is het niet.
Het aanhouden van de salderingsregeling kost energiebedrijven geld, daarom zijn ze met terugleverheffingen gekomen om hun verliezen te beperken. Dat hadden ze al aangekondigd en is recent herhaald (zie hier). De autoriteit consument en markt zegt dat men nog geen onredelijke terugleverheffingen heeft gezien (zie hier).
Wordt de saldering aangepast, dan is er geen enkele reden meer voor die terugleverheffingen.
Houdt de huurder voordeel? Ja, maar veel panelen bij een laag eigen gebruik is niet handig.
Situatie 1: terugleverheffing
Energiebedrijven zijn vrij in het bepalen van een terugleververheffing, en geven hier allemaal anders invulling aan. Dit gebeurt in allerlei vormen: geen langjarige contracten meer mogelijk, een vaste terugleverheffing, een hoger vastrecht, een hoger leveringstarief, … (zie inventarisaties van vakblad Solar Magazine en energieinkoop-site gaslicht.com).
In dit rekenblad heb ik een doorrekening gemaakt van het effect voor de terugleverheffing die firma Vandebron augustus 2023 als eerste heeft geïntroduceerd (zie bron met bedragen hier).
Ik heb onderscheid gemaakt tussen een gunstig en een ongunstig scenario:
- In het gunstige scenario gaat het om 2.100 kWh opwekken op basis van 6 panelen versus 3.000 kWh verbruik door de huurder op jaarbasis.
- In het ongunstige scenario gaat het om 3.150 kWh opwekken op basis van 9 panelen en 2.300 kWh jaarverbruik.
- In beide scenario’s vraagt de corporatie een bijdrage van 3,5 euro per paneel.
- (de liefhebber kan in de excelsheet de scenario’s naar wens aanpassen.)
Per saldo leidt meer panelen in het ongunstigere scenario tot minder voordeel. Dit komt door twee zaken:
- als je op jaarbasis meer opwekt dan je verbruikt, kan je niet alles salderen en krijg je voor de netto teruggeleverde stroom maar ongeveer een derde van de kWh-prijs
- als je op jaarbasis meer opwekt dan je gebruikt, zal je ook bruto forser terugleveren in de zomermaanden en word je bij Vandebron daardoor hoger aangeslagen (je komt in een hogere staffel terecht).
Situatie 2: na aanpassing saldering
In hetzelfde rekenblad heb ik ook een doorrekening gemaakt na aanpassing van de saldering voor dezelfde situaties. Ik neem aan dat zodra de saldering wegvalt ook de terugleververgoedingen verdwijnen. Dit is:
- logisch, want de terugleververgoedingen zijn er gekomen omdat de saldering nog niet werd aangepast, en energiebedrijven kosten hadden door de saldering
- een politieke wens waar een meerderheid voor is in de Tweede Kamer.
Te zien is:
- de huurder met een gunstige situatie levert 65% van de stroom terug, de huurder met een ongunstige situatie levert 79% van de stroom terug. Dit is afgeleid uit een mooi Duits model en logisch: als je meer opwekt t.o.v. je verbruik, zal er een minder groot percentage gelijktijdig verbruikt kunnen worden.
- in de gunstige situatie bespaart de huurder dus voor 35% van de stroom nog gewoon 30 cent, want die verbruikt hij direct. Met die opbrengst kan hij de bijdrage aan de corporatie al bijna betalen. Bijna alle vergoeding die hij krijgt voor teruggeleverde stroom is dus “winst”.
- In de ongunstige situatie wordt er minder stroom direct verbruikt én is de bijdrage aan de corporatie hoger. Dus is er nog nauwelijks voordeel.
Welke keuzes te maken?
De keuze lijkt simpel: minder panelen per dak plaatsen = relatief meer voordeel. Echter een grotere set panelen is per paneel goedkoper. Dus bij een gelijke prijs per paneel is voor de corporatie juist interessant om zoveel mogelijk panelen te plaatsen (zie onderstaande tabel). En als er een stuk dak “overblijft”, kan de corporatie dit nog nuttig besteden: een zonneboiler, warmtepomp, …
Duidelijk is in ieder geval dat het werk van (goede) installateurs minder simpel is geworden
- ze zullen harder moeten werken in de werving om huurders het eerlijke verhaal uit te leggen. De tijd van een briefje sturen en 80% deelname binnen krijgen in de eerste week is voorbij. Brieven, bellen, de deuren langsgaan is het devies. Zeker bij appartementen is dit nodig als de wens is dat iedereen meedoet zodat kabeltracé’s kunnen worden doorgetrokken.
- ze zullen bij het plannen van het aantal panelen per aansluiting, rekening moeten houden met het verbruik van de huurder. Dus niet meer zomaar overal 8 panelen plaatsen.
Wat kunnen verhuurders beloven aan huurders?
Niks. Ik zie regelmatig dat installateurs namens corporaties prachtige beloften doen “u houdt altijd voordeel”. Het is van belang te beseffen dat:
- de installateur commercieel belang heeft bij zoveel mogelijk deelname tegen zo weinig mogelijk inspanning
- de huurder mogelijk later de corporatie aan zal spreken op een toegezegd resultaat.
En dus paal en perk te stellen aan dat soort communicatie in naam van de corporatie.
Er zijn wel corporaties die garanties bieden, maar mijn advies is dit dan te beperken tot de gemiddelde situatie. Bijvoorbeeld het monitoren van de situatie en afhankelijk van wat er gebeurt aanpassen, in overleg met centrale huurdersorganisatie. Want er zullen altijd huurders zijn bij wie het energiegebruik sterk fluctueert, of die het niet begrijpen, of… en als corporatie wil je niet elk jaar met elke huurder met zonnepanelen in gesprek hierover.
Als de respons erg tegenvalt is een optie om even te concentreren op eengezinswoningen, totdat de communicatie vanuit de regering en daarmee hopelijk de pers duidelijker wordt. Bij eengezinswoningen is het immers minder erg als de buurman (nog) niet meedoet, er hoeft geen kabel van de ene woning naar de andere.
Gaat een accu e.e.a. verbeteren?
Kort antwoord: nee. Volgens het hierboven genoemde Duitse model gaat in het ongunstige scenario het percentage eigen verbruik als volgt omhoog:
- accu 5 kWh: van 21% naar 51%. Dus 30% * 3.150 kWh jaaropbrengst = 945 kWh die via de accu alsnog direct verbruikt wordt. Dit levert (prijs afname stroom 30 cent min prijs teruglevering stroom 10 cent) 20 cent per kWh extra op. Dus met die accu bespaart de huurder 189 euro op jaarbasis.
- accu 10 kWh: van 21% naar 54%, dus een besparing van 208 euro. Deze accu kost bij Zonneplan zo’n 6.000 euro. Terugverdientijd in deze situatie 28 jaar.
- Ik geloof wel dat accu’s (op termijn, als ze goedkoper worden) een oplossing kunnen zijn voor bijvoorbeeld collectieve meters: deze hebben vaak veel opwekking overdag en veel verbruik ’s avonds/’s nachts (lift en verlichting), dan kan een accu elke dag opslaan en weer afgeven. Maar niet voor eengezinswoningen met veel opwekking in de zomer en veel verbruik in de winter: dan zit de accu heel snel vol en kan hij de stroom niet kwijt.
- Overigens noemen verkopers van accu’s nog een ander voordeel, namelijk dat je met een accu kunt handelen op de energiemarkt en stroom kunt opslaan als deze goedkoop is en kunt vrijgeven als de stroom duur is. Hier heb ik mij nog niet in verdiept.
Heeft u advies nodig?
Natuurlijk denk ik graag met u mee.
Disclaimer
Er kunnen geen rechten aan deze informatie worden ontleend. Ramingen van kosten en inkomsten zijn geen belofte van resultaat of inkomsten. Feedback is welkom: maarten@huurenergie.nl.
